Waarom storytellers juist nu nodig zijn

“We leven in een wereld overspoeld met informatie, terwijl aan de andere kant de schaarste aan wijsheid groeit. Erger: we verwarren de twee. Wij denken dat toegang tot meer informatie zorgt voor meer kennis en daardoor meer wijsheid. Het tegendeel is waar. Zonder de juiste context en duiding brengt die alsmaar rijzende informatieberg vooral verwarring in plaats van verrijking.”

Het zijn de eerste regels van een filmpje dat ik tegenkwam op internet, nou ja, misschien kwam het filmpje mij wel tegen. Het is van content curator Maria Popova van Brainpickings, een blog waar je echt af en toe even moeten rond dwalen. Ik vertelde al eens eerder waarom.

Zij is één van de sprekers tijdens de Future of Storytelling, een congres dat ik niet kende, maar waar ik direct naartoe zou willen in plaats van naar Content Marketing World dat je voor echt vernieuwende inzichten niet meer hoeft te bezoeken. Begreep ik de afgelopen dagen.

Het animatiefilmpje van Popova is even prachtig als vermakelijk, maar het zijn vooral haar woorden, lekker wijsneuzig, filosofische hersenspinsels en verrukkelijke faits divers die je aan het denken zetten.

Popova vertelt dat het in ‘onze’ cultuur tamelijk gênant is ergens geen oordeel over te hebben. En we hebben dan ook overal een meninkje over, haastig geformuleerd op basis van plukjes info hier en glimpjes indrukken daar. Maar heb je daarom ook kennis van dat onderwerp? Nee, we roeptoeteren op basis van bijeen gegooglede info te vaak maar wat. ‘Kennis’, schreef de bekende Amerikaanse essayist Ralph Waldo Emerson, ‘is het weten dat we niet kunnen weten.’

Ik ken de goede man niet, maar die quote is fraai.

‘Informatie bestaat uit niks meer dan kale feitjes en droge gegevens. Kennis is het begrijpen van die feitjes en hoe je die met andere feitjes aan elkaar kunt knopen om iets van de geheimen van de wereld te ontrafelen,’ zegt Popova, inderdaad, kennis is gefundeerd op interpretatie en de kunst van het relaties leggen. Wijsheid staat bovenaan in de begripsladder, want heeft ook een morele component. Op basis van inzichten selecteer je welke kennis ertoe doet en welke niet belangrijk is.

In een tijd waarin wijsheid alsmaar duurder, en informatie toegankelijker en goedkoper wordt, hebben we als geen ander storytellers nodig, betoogt Popova. Omdat ze een kloof vullen. Een groot verteller, of dat nou een journalist, redacteur, auteur, filmmaker of curator is, zegt zij, helpt mensen niet alleen om er achter te komen waar het om draait in de wereld, maar ook waarom dat van belang is. Hij danst op de treden van de begripsladder van informatie naar kennis en wijsheid. Met behulp van symbolen, metaforen en associaties helpt hij je informatie te interpreteren en die te integreren met je eigen kennis en die aldus te transmuteren in wijsheid.

Een goed verhaal bestaat dan ook niet uit het opsommen van informatie, betoogt zij, natuurlijk, dat kan zeker informeren, maar nodigt vooral uit tot nadenken. Plant een zaadje voor nieuwe ideeën, een andere zienswijze, een beter begrip van ons bestaan, en onze plaats in de wereld om ons heen.

Zie het zo, besluit Popova:

Informatie is die bibliotheek vol boeken over de scheepsbouw. Kennis is het bouwen van een schip op basis van die informatie. En dankzij wijsheid kun je dat schip bevaren zonder dat het zinkt. Met de storyteller als de kapitein die je met wijsheid en moed over de globe naar nieuwe en bekende werelden stuurt.

Behouden vaart.